-
Melatonin
Epifiz bezinden üretilen bir hormon olan melatonin; beyindeki yapı dışında,
retina, kemik iliği, bağırsak, deri ve çeşitli kan hücrelerinde de bulunabilen ve
vücudun doğal ritmi ile uyumlu şekilde çalışan bir nörokimyasal maddedir.Melatonin temel olarak gece-gündüz döngüsünü, başka bir tanımla uyku-
uyanıklık döngüsünü düzenlemektedir.Melatonin hormonunun vücudun normal fonksiyonlarına katkı sağladığı birçok
alan mevcuttur.Melatoninin uyku üzerine etkisine dair yapılan çalışmalar sonucunda hem
erişkin hem de çocuklarda olmak üzere uyku süresini ve kalitesini arttırabileceği,
uykuya dalma süresini ise kısaltabileceği gösterilmiştir. Ayrıca jet-lag
bulgularınının düzenlenmesinde ve gün içi uykululuğun azaltılmasında da etkili
olmaktadır.Daha kaliteli bir uyku geçiren kişilerde kalp-damar sağlığı, kan basıncı, bağışıklık
sistemi fonksiyonları ve hormon seviyeleri düzenlendiği için melatoninin tüm bu
sistemlere etkinliği bulunmaktadır.Melatonin; vücutta üretilen serbest radikalleri gece boyunca temizleyip
giderilmesini sağlayarak vücut sağlığını korur.Melatonin, nitrik oksit adı verilen molekülün salgısını artırarak vücut damarların genel bir genişleme tepkisine yol açar. Bu sayede tansiyonu düşürürken, kalp-damar hastalıklarının temel sebebi olan damar sertliğine karşı da koruyucu rol üstlenir.
Melatonin salgısının diyabet gelişimini önlediğine dair çalışmalar mevcuttur.
Üretimi ile orantılı olarak kandaki yağ ve kolesterol seviyesinin düştüğü; bu
sebeple kalp sağlığını destekleyici rol oynadığı gözlemlenmiştir.Vücudun günlük ritmi ile melatonin hormonu arasındaki bağlantı dolayısıyla
mevsim geçişleri ile birlikte ortaya çıkan mevsimler depresyonun giderilmesinde
etkileri bulunmaktadır.Melatoninin salgı süresince hipofiz bezinden büyüme hormonu üretimini de
tetiklediği ispatlanmıştır. Büyüme hormonu çocuklarda büyümeyi sağlarken,
yetişkinlerde kas kütlesinin gelişiminden sorumludur. Ayrıca, vücut
metabolizmasının düzenlenmesinde büyüme hormonu kritik görevlere sahiptir.Melatonin hormonu aynı zamanda güçlü bir antioksidandır. Bu özelliği
sayesinde göz yapılarını hücresel hasara karşı koruyarak görme sağlığını olumlu
yönde etkileyebilir.Melatonin hormonunun mide asit sentezini engelleyici özellik göstermesi
dolayısıyla melatonin, reflü hastalığının belirtilerini azaltıcı etkisi vardır.Melatonin; uyku düzeni ve kalitesini artırarak, cildin yaşlanma sürecinin de
yavaşlamasına yardımcı olur. Yaşlanma, oksijen radikalleri ve vücut dokularının
yıpranmasıyla ilişkilidir. Melatonin, uyku süresince dokuların kendi kendilerini
onarmaları için fırsat yaratır. -
Lavanta Yağı
Sakinleştirici bir özelliğe sahip olan lavanta yağı, gerginlik ve kaygıyı azaltarak
gevşeme ve rahatlama sağlar.Rahatlama sağladığı için uyku düzensizliğine iyi gelir. Uykuya geçiş sürecini
hızlandırır.Migren ağrısı çekenler için faydalı olduğu ifade edilir. Migren ağrısı sırasında üst
dudak kısmına sürülen lavanta yağını solumak ağrının azalmasına yardımcı olur.Cilt hücrelerini yenileyen yapısı ile akne ve sivilcelere iyi gelirken kırışıklıkların
oluşmasını yavaşlatır.Mantar enfeksiyonlarının oluşmasını engeller. Var olan mantar enfeksiyonlarını
iyileştirir.Antimikrobiyal içeriği ile cildi yeniler. Sedef, egzama gibi cilt hastalıklarının aynı
sıra açık yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar. Aynı zamanda güneş yanıklarına
da iyi gelir.Adet dönemlerindeki ağrı ve sancıların azalmasında faydalıdır.
Mide rahatsızlıklarına iyi gelir.
Zihinsel fonksiyonları destekler.
-
Gül Yağı
Gül yağı solunum hızı, kan oksijen doygunluğu ve sistolik kan basıncında önemli
düşüşlere neden olduğu için sakinleştirici, rahatlatıcı etkisi olduğu görülmüştür.Endişe azaltıcı, stress azaltıcı ve antidepresan etkisi olduğu davranışsal ve klinik
çalışmalarda ortaya konmuştur.Yapılan bir çalışma gül esansiyel yağının uyku bozukluğu yaşayan kişiler üzerinde
uyku kalitesini arttırdığı görülmüştür.Gül yağının hafıza kaybı ve bilişsel işlev ile karakterize ilerleyici bir nörodejeneratif
bozukluk olan Alzheimer hastalığının semptomlarını geciktirebileceğine dair bilimsel çalışmalar vardır.Güçlü cilt nemlendirici ile cildin parlak ve canlı kalmasını sağlar.
Yaşlanma karşıtı ciltte kullanımının yanı sıra çeşitli nedenlerden dolayı oluşan
kırışıklık, çatlak ve lekelerin önlenmesi ve giderilmesinde etkilidir.Cilt üzerinde enfeksiyonlara yol açmış olduğu bilinen çeşitli mantarlar üzerine
yapılan bir çalışmada gül yağının antifungal etkisi olduğu görülmüştür.Kas ağrıları, burkulma, ödem gibi sorunlarda gül esansiyel yağı ile masaj ya da
kompres yapılması ile sorunlar giderilebilir.Güllerin kendileri romantizm ile eşanlamlı olsa da, kokuları aromaterapide afrodizyak olarak yaygın olarak kullanılır.
Nefes darlığı ve astım gibi solunum rahatsızlıklarının tedavisinde yardımcıdır.
-
5-HTP (5-hidroksitriptofan)
Serotonin hormonunu arttırdığı için endişe ve depresyon bulgularını azaltıcı etkisi vardır.
5-HTP’nin bir kısmı da melatonine dönüştüğünden bu molekülün uyku üzerinde de
iyileştirici etkileri vardır. 5-HTP takviyesi alan bireylerde uykuya dalma, kalp ritmi ve
uyanma güçlüğünün iyileştiği ve uyku kalitesini yükselttiği gözlenmektedir.Travmatik beyin hasarı olan hastalarda 5-HTP uygulamasının semantik bellek puanlarında iyileşmeler göstermiştir.
Obsesif Kompülsif bozukluk, agresif davranışlar, anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozukları için tedavi edici etkileri vardır.
Fibromiyalji hastalarında iyileştirici etki göstermektedir.
Dikkat dağınıklığı olan bireylerde dikkat dağınıklığını azaltıcı etkisi vardır.
İştah azaltıcı ve kilo kaybına sebep olduğu bilimsel çalışmalar mevcuttur.
Migren ataklarının sıklığını, şiddetini ve süresini azaltıcı etkileri vardır.
-
Kedi Otu (Valeriana Officinalis)
Uzun yıllardır uykusuzluk tedavisinde destekleyici olarak kullanılmaktadır. Ayrıca uyku kalitesini iyileştirdiği de bilimsel makalelerle desteklenmiştir.
Klinik çalışmalarda antidepresan etkileri saptanmıştır.
Konvülziyon başlangıcını geciktirici etkileri vardır.
Endişe azaltıcı etkileri vardır.
Çocuklarda hiperaktivite, dikkat eksikliği ve düşünmeden hareket etme gibi problemlerin tedavisinde yardımcı olarak kullanılır.
Zihinsel aktivitelerin düzenlenmesine katkıları vardır.
Stres azaltıcı ve sedatif etkileri klinik çalışmalarda ispatlanmıştır.
-
Kedi Pençesi Otu (Uncaria Rhynchophylla)
Nöron koruyucu etkilerinden dolayı Alzheimer ve Parkinson hastalıklarında
pozitif etkileri vardır.Cerebral iskemilerde (İnme) semptomları azaltıcı etkileri vardır.
Antidepresif etkileri bulunmaktadır.
Viral enfeksiyonlar (Herpes ve HIV gibi), artrit, divertikülit, peptik ülser, kolit, gastrit, hemoroit, parazitler ve sızıntılı bağırsak dahil olmak üzere çeşitli hastalıklar için bir diyet takviyesi olarak kullanılmaktadır.
-
Hint Ginsengi (Withania Somnifera)
Stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini ve bazı zihinsel sağlık koşullarına sahip insanlara fayda sağlayabileceğini kanıtlamıştır.
Uykuyu iyileştirmek için etkili bir doğal çare olabileceğini ve özellikle uykusuzluk çeken insanlara yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Hafif bilişsel bozukluğu olan yaşlı yetişkinler ve şizofreni hastaları da dahil olmak üzere belirli popülasyonlarda bilişsel işlevi iyileştirebileceğine dair erken kanıtlar bilimsel çalışmalarda ortaya konmuştur.
Sporcularda ve sağlıklı yetişkinlerde oksijenden faydalanma ve güç dahil olmak üzere fiziksel performans ölçümlerinin iyileştirilmesine yardımcı olur.
Erkeklerde testosteronu artırmaya ve doğurganlığı artırmaya yardımcı olur.
İnsülin salgılanması ve hücrelerin kan dolaşımından glikoz emme yeteneği üzerindeki etkileri yoluyla kan şekeri seviyelerini azaltabileceğini düşündürmektedir.